Η παράνομη αυτή – καταστατικά – ενέργεια αφήνει το «Μοναστηράκι» έξω του Νυμφώνος και «αί μωραί παρθένοι» του Φεστιβάλ, επιβεβαιώνουν — για πολλοστή φορά — τη μωρία  τους.
Όταν πήραμε τη συνέντευξη από την Γκέυ Αγγελή αυτά βέβαια δεν είχαν γίνει, γιατί — είπαμε — σκοπός της συνέντευξης  ήταν ή προβολή καί η προβληματική της Γυναίκας στο δημιουργικό επάγγελμα του σκηνοθέτη. Και τούτο το αναφέρω για να αποφευχθούν σκέψεις «εκ του πονηρού».

Να τι μας είπε η σκηνοθέτιδα και δημιουργός της μικρής ταινίας που «κόπηκε» δυο φορές στη Σαλονίκη.

ΤΟ «ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ» ΣΗΜΕΡΑ
ΕΞΟΡΜ.: Τι είναι η ταινία σου και γιατί την έφτιαξες;
ΑΠΑΝΤ.: Το «Μοναστηράκι» το καλοκαίρι, μπότες ή μια παλιά καρέκλα για το ντεκόρ μιας … είναι ένα ιδιότυπο ντοκυμανταίρ σχετικά με το γνωστό χώρο πού έχει αυτό το όνομα, αλλά καί το μύθο πού το συνοδεύει. Σαν χώρος το Μοναστηράκι από κοινωνική σκοπιά, καί σαν λειτουργία ανταποκρίνεται σ’ ένα πολύ μεγάλο φάσμα αναγκών (αφού για παζάρι πρόκειται) που τις ικανοποιεί κυρίως με αντικείμενα από δεύτερο χέρι. Η πελατεία του πολυποίκιλη κι αυτή μπορεί να χωριστεί σε δύο μεγάλες κατηγορίες: σ’ αυτούς που το επισκέπτονται έχοντας μια συγκεκριμένη ανάγκη (από ένα φτηνό σακάκι για το χειμώνα ή ένα παλιό ψυγείο για ταινίας) και στους «περίεργους». Αυτοί οι δεύτεροι δεν αναζητούν κάτι που ανταποκρίνεται από τα πριν σε μια συνηθισμένη ανάγκη, αλλά ψαχουλεύουν, αναζητούν, ενώ τελικά μαθαίνουν πως η αναγνώριση της αξίας μερικών πραγμάτων χρειάζεται κάποια «μύηση». Αυτή η κατηγορία είναι κυρίως που δημιούργησε το μύθο «Μοναστηράκι».  
 
»Αυτοί πού δεν είχαν τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν με πλήρη τρόπο την ανάγκη τους κατέφευγαν στο Μοναστηράκι καί εκεί έβρισκαν πράγματα φτηνά, από δεύτερο χέρι καί για τα οποία συνήθως ντρέπονται. Οι άλλοι, πού δεν τους έφερνε ή ανέχεια στο Μοναστηράκι ήταν ένα πλήθος περίεργων ή συλλεκτών αλλά και διανοουμένων. Οι διανοούμενοι έβλεπαν το Μοναστηράκι σαν ένα μουσείο του πρόσφατου παρελθόντος άπ' το οποίο αντλούσαν τα ίχνη μιας παράδοσης πού είχε υποστεί κλονισμό.

Λαογραφικές, εικαστικές, μουσικολογικές κ.λ.π. αναζητήσεις βρήκαν το σημαντικότερο μέρος του υλικού τους στο Μοναστηράκι. Αυτό δεν άργησε ναχει τις επιπτώσεις του στην κουλτούρα πού τώρα μέσα στις νέες συνθήκες του μπετόν προτείνει ένα όπως-όπως πάντρεμα με την παλιά λαϊκή παράδοση του ρεμπέτικου ή την αστικολαϊκή της λατέρνας και του ακροκέραμου πού από την άποψη της αγοράς μπορεί να πάρει τη μορφή του ρομαντισμού της κατανάλωσης.

»Η ταινία όφειλε να λάβει υπ’ όψη της όλα αυτά καί πέρα από του να κρατάει μια πόζα εύκολης κριτικής έπρεπε να συμμεριστεί το θέμα και κυρίως να τ' αγκαλιάσει. Βέβαια μέσα σ' αυτό το αγκάλιασμα δεν λείπει ούτε το χιούμορ ούτε ή κριτική μα δεν είναι αυτά τα καθοριστικά. Αυτό πού καθορίζει την ταινία είναι το γεγονός ότι στάθηκε ένας καθρέφτης τόσο της πραγματικότητας όσο καί του μύθου πού συνιστούν το Μοναστηράκι. Μια τέτοια συμπαγής ματιά όφειλε ν' αθρώσει τα επιμέρους θέματα καί τα μοτίβα με τρόπο πού ένα τέτοιο σύνολο να υποβάλει τελικά την ιδέα ενός οπτικοακουστικού συμφήρματος σε τάξη.

Για να επιτευχθεί αυτό το φιλμ είχε ανάγκη από μια λεπτόλογη φωτογραφική παρατηρητικότητα αλλά καί μια ανάλογη μουσική καί γενικά ακουστική ανταπόκριση. Μια οπτική εντύπωση πού ανάγεται στην μπέλ-επόκ καί μια άλλη πουχει το γνώριμο ύφος του νεορεαλισμού δεν μουβαλαν το πρόβλημα πώς να τα δέσω αλλά πώς θα δείξω το ότι είναι δεμένα. Αυτή ή συνύπαρξη της ετερογένειας έδωσε τελικά στην ταινία τη μορφή της.

Η   ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ  ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ
ΕΞΟΡΜ.: Μέχρι σήμερα είχαμε αρκετές γυναίκες ζωγράφους, γλύπτριες ή μουσικούς. Γιατί έχουμε ελάχιστες γυναίκες - σκηνοθέτες;
ΑΠΑΝΤ. : Είναι αλήθεια ότι μέχρι τώρα, πολύ λίγες γυναίκες ασχολήθηκαν με τον κινηματογράφο. Ποιοί είναι οι λόγοι; Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς ν' απαντήση εύκολα σ' αυτό το ερώτημα γιατί δεν είναι μια ή δυο μόνο οι αιτίες. Οι γυναίκες αιώνες τώρα μιλούν και γράφουν μια γλώσσα που δεν είναι δική τους∙ η γλώσσα είναι ανδρική επινόηση καί σαν τέτοια είχε καταδικάσει τις γυναίκες στη σιωπή. Λίγες γυναίκες ξέφυγαν κι αυτές δεν έγιναν γνωστές. Ό κινηματογράφος είναι κι αυτός μια γλώσσα. Νομίζω ότι τώρα είναι ή εποχή πού ή γυναίκα εξελίσσει τη δική της γλώσσα. Επίσης το επάγγελμα είναι πρόσφατο καί πάντοτε οι γυναίκες έρχονται με καθυστέρηση.

ΕΞΟΡΜ.: «Ξεπερνώντας» προβλήματα αισθητικής ή φόρμας, ή γυναικεία ματιά στην τέχνη είναι διαφορετική;
ΑΠΑΝΤ.: Εφ' όσον πρόκειται για μια νέα γυναικεία συνείδηση, αυτή η συνείδηση έχει δικό της περιεχόμενο, στενά συνυφασμένο με μια ανάλογη αισθητική ή ηθική.

ΜΟΝΟ Ο ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ
ΕΞΟΡΜ.: Με δοσμένη την ανισότητα Άντρα — Γυναίκας, ποια η θέση σου στον αγώνα για ίση κοινωνική μεταχείριση των δύο φύλων;
ΑΠΑΝΤ.: Κατ' αρχήν δεν πιστεύω ότι το πρόβλημα της ανισότητας των δυο φύλων μπορεί να λυθεί χωρίς σοσιαλισμό, ούτε ότι μια κοινωνία μπορεί να λέγεται  σοσιαλιστική  αν δεν  έχει  αντιμετωπίσει το πρόβλημα της καταπίεσης  της γυναίκας. Θεωρώ ότι ο αγώνας είναι καθημερινός καί πολυεπίπεδος   καί   ότι   μόνο ή ανάπτυξη ενός μαζικού γυναικείου κινήματος θαναι ή εγγύηση για την κοινωνική απελευθέρωση της γυναίκας όταν πραγματοποιηθεί ή  κοινωνική  αλλαγή.
»Κυρίως με απασχολεί ή ελληνική πραγματικότητα καί τα ιδιαίτερα προβλήματα των γυναικών στον τόπο μας. Δεν είναι λίγη ή κληρονομιά της τούρκικης πατριαρχικής ιδεολογίας αλλά δεν μπορούμε καί ν' αμφισβητήσουμε ότι στα χωριά μας βρίσκουμε ακόμα εντονότατα μητριαρχικά στοιχεία.
ΕΞΟΡΜ.: Σ' αυτή την ανισότητα —θέμα καθαρά κοινωνικού συστήματος— πώς ή γυναίκα σκηνοθέτης αντιδρά σε σχέση με τη γυναίκα - εργάτρια στο εργοστάσιο η όπου άλλου;
ΑΠΑΝΤ.: Ή Ελληνίδα ανάλογα με την τάξη πού ανήκει αντιμετωπίζει κα! διαφορετικής φύσεως προβλήματα. Η γυναίκα - εργάτρια αντιμετωπίζει το πρόβλημα της απόλυσης πριν και μετά τον τοκετό. Ή γυναίκα, σκηνοθέτης δεν έχει παρά να καταδείξει όσα περισσότερα μπορεί.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ