ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ

Η ταινία ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ ήταν η πτυχιακή μου εργασία για να πάρω το δίπλωμα Σκηνοθεσίας απ' τη Σχολή Σταυράκου.

Στο Μοναστηράκι πήγαινα πολύ συχνά, ήταν ένας χώρος που με γοήτευε αλλά και με προβλημάτιζε. Άρχισα να τραβάω φωτογραφίες, νομίζω ότι τράβηξα πάνω από τις 1.500 συνολικά, αλλά χρησιμοποίησα και μερικές απ' το αρχείο του Καββάγια που είχαν τραβηχτεί παλαιότερα. Οι φωτογραφίες ταξινομήθηκαν κατά είδος και βρέθηκα με ένα υλικό πολύ ενδιαφέρον. Φωτογραφίες είχα, ταινία δεν είχα...

Άπλωνα τις φωτογραφίες στην μεγάλη ταράτσα του σπιτιού μας στην Ύδρα και εκεί έγινε τρόπον τινά το πρώτο decoupage. Μια Κυριακή πραγματοποιήθηκε και το μοναδικό γύρισμα, με οπερατέρ τον Κώστα Νάστο και τη συνδρομή της συσπουδάστριάς μου και βοηθού μου για την περίσταση, τη Βέρα Πάλμα και με εμψυχωτή τον σύζυγο μου Θανάση Ρεντζή. Ο Νάστος πήρε την Arriflex στον ώμο και αρχίσαμε να τραβάμε. Για μένα το πιο σημαντικό πλάνο ήταν ένα υποκειμενικό μονοπλάνο με την μηχανή στο χέρι που στην ταινία το έβαλα στην αρχή και είναι η εισαγωγή στον χώρο του Μοναστηρακίου. Μετά ξεκίνησε όλη η δουλειά στην τρυκέζα (ένα τραπέζι που η κινηματογραφική μηχανή κρέμεται από πάνω και τοποθετώντας τις φωτογραφίες μία, μία τις τραβάς και κάνεις και όλα τα κινηματογραφικά τρυκ όπως τα dissolves, fades, διπλοτυπίες, μασκαρίσματα κινήσεις από και προς κάθε κατεύθυνση και πολλά άλλα). Ήταν καλοκαίρι και η ζέστη αφόρητη, στο εργαστήριο του Θανάση Ανανίδη ευτυχώς είχε αρκετή δροσιά (απ' όταν ξεκίνησε η ενασχόληση μου με το σινεμά δεν θυμάμαι να πήγαμε και πολλές διακοπές άσε που πάντοτε τρέχαμε για να προλάβουμε τις διορίες του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης).

Το υλικό ήταν πολυποίκιλο και το μοντάζ ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Ήταν σαν να θέλεις να γράψεις ένα ποίημα που συνεχώς το δουλεύεις και το αναμορφώνεις, μόνο που εδώ δεν είχες την δυνατότητα να σβήνεις. Σιγά-σιγά το υλικό αποκτούσε μορφή και οι πολυποίκιλοι ήχοι έντυναν σταδιακά τις εικόνες. Η ταινία ήταν σαν ένα κέντημα και το ίδιο αποζητούσε και η μουσική. Ζήτησα από τον φίλο μου Γιώργο Κοντογιάννη (δημοσιογράφο τότε στο Βήμα και σύζυγο της πολυαγαπημένης μου φίλης Λίας Στασινοπούλου, που δυστυχώς την χάσαμε πολύ νωρίς), να παίξει με το μπαγλαμαδάκι του ένα ταξίμι εισαγωγής με το οποίο αρχίζει τον βηματισμό της η ταινία και στη συνέχεια ακολουθούν ένα σωρό μουσικά αποσπάσματα από όπερα, ταγκό, τραγούδια διαφόρων εποχών και πολλά άλλα που εναλλάσσονταν ανάλογα με τις εικόνες. Τότε άρχισα να συνειδητοποιώ ότι είχα μπροστά μου μία μοναδική και κάπως ιδιόρρυθμη ταινία. Δεν ανησύχησα βέβαια, αλλά να φανταζόμουν τι θα επακολουθούσε...

Μια ιστορία που θα με καταδίωκε σε όλη μου την κινηματογραφική διαδρομή… Το κόστος της ταινίας ήταν αρκετά υψηλό και τα χρήματα που είχαμε δεν επαρκούσαν, τότε αποφάσισα να πουλήσω ένα μοναδικό Ελληνικό λεξικό του 19ου αιώνα στον φίλο μου και γνωστό παλαιοβιβλιοπώλη Κώστα Σπανό έναντι 20.000 χιλ. δραχμών κι έτσι ολοκληρώθηκε η ταινία.

Το επόμενο βήμα ήταν το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Προκριματική επιτροπή. Μία επιτροπή που απαρτίζονταν από διάφορους επίλεκτους διορισμένους από το Υπουργείο Βιομηχανίας. Η ταινία απορρίπτεται την επιτροπή. Πένθος αβάστακτο… που όμως δεν κράτησε για πολύ. Ή ταινία συζητήθηκε με το παραπάνω στα πηγαδάκια του Ντορέ και των διπλανών καφενείων που όλοι σύχναζαν τότε και τα σχόλια ήταν πολύ ευνοϊκά. Εκείνη την χρονιά ήταν και η αγαπημένη μας Μελίνα στην Θεσσαλονίκη που αφουγκράζονταν τα πάντα και γενικά ενδιαφερόταν για τα τεκταινόμενα, ο Βασίλης Ραφαηλίδης που έγραψε ένα πολύ καλό σχόλιο- κριτική για την ταινία και ο Κωστής Μοσκώφ ως Δημοτικός Σύμβουλος εισηγήθηκε να γίνει μία επιτροπή του Δήμου Θεσσαλονίκης που θα έδινε βραβεία χωρίς να λαμβάνει υπ' όψιν της τις αποφάσεις της προκριματικής επιτροπής. Παραθέτω εδώ ένα μικρό απόσπασμα από κείμενο του Γιάννη Μπακογιαννόπουλου στην Καθημερινή της 1 Οκτωβρίου του 1976, το οποίο είναι ενδεικτικό του κλίματος και της κατάστασης: Είναι ακατανόητο πως λειτούργησε, σκέφτηκε και αποφάσισε εφέτος η προκριματική επιτροπή. Πέρασε ταινίες άτεχνες και άστοχες ενώ άφησε απ’ έξω άλλες άρτιες από κάθε άποψη που τις αποκαλύπτουμε στην Αγορά Ταινιών όπως το ΜΟΝΑΣΤΗΡΑΚΙ της Γκαίη Αγγελή είναι ένα κομψοτέχνημα λεπτότητας ευρηματικότητας και κινηματογραφικής δουλειάς. Θα πρέπει οπωσδήποτε να ληφθεί υπ’όψιν για βράβευση από την επιτροπή του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Όπερ και εγένετο, η ταινία πήρε το μοναδικό βραβείο του Δήμου Θεσσαλονίκης και έτσι δικαιώθηκε.